FIZIKA O‘QITISHDA ZAMONAVIY TA’LIM METODLARIDAN FOYDALANISH
Abstract
Ushbu maqolada oliy ta’lim muassasalarida bo‘lajak muhandislarga fizikadan faol va interfaol ta’lim metodlaridan samarali foydalanish uslublari keltirib o‘tilgan. Bundan tashqari bo‘lajak muhandislarning kasbiy kompetensiyalarini shakllantirishda fizika o‘qitishning ahamiyati ochib berilgan.
Oliy kasbiy ta’limda didaktik paradigmalarining o‘zgarishi ta’lim jarayonining mazmuniga yangi talablarni qo‘yadi: ilmiy bilim va ko‘nikmalarni egallash, fikrlash va ijodiy qobiliyatlarni shakllantirish, ilmiy dunyoqarash, tadqiqot ko‘nikmalarini rivojlantirish, talabalarni uzluksiz ta’limda o‘z-o‘zini kasbiy rivojlantirishga va mustaqil ishlashga tayyorlash. Talabalarni kasb-hunarga tayyorlashning asosi kelajakda nazariy va amaliy muammolarni hal qilish uchun zarur bo‘lgan bilim, ko‘nikma va tajriba sifatida belgilangan malakalar bo‘lishini taqozo qiladi.
Oliy kasbiy ta’lim maqsadlarining ushbu yo‘nalishi ta’lim jarayonini tarkibiy tashkil etishda, uning mazmunida va olingan natijalarni kuzatish va baholash tizimida sifat jihatidan o‘zgarishlar qilish zarurligiga olib keladi. Oliy ta’limdagi barcha yangiliklar, u yoki bu tarzda, mutaxassis tayyorlash samaradorligini tubdan oshirish vositasi sifatida o‘quv jarayoniga axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish bilan bog‘liq. Ammo, tajribalar shuni ko‘rsatadiki, bu yetarli yemas, biz ta’lim jarayonini tashkil etishda talabalarning mustaqil ishlariga tubdan yangicha yondashishimiz kerak.
Texnika oliy ta’lim muassasalarida faoliyat ko‘rsatayotgan professor-o‘qituvchilar orasida biz tomonidan o‘tkazilgan so‘rov natijalariga ko‘ra, respondentlarning 62% o‘quv mashg‘ulotlari an’anaviy tashkil etish yetarli darajada samarali bermaydi deb ko‘rsatadi, lekin bir vaqtning o‘zida, ularning 70% dan ortig‘i innovatsion texnologiyalardan foydalanib an’anaviy usullar yordamida ma’ruza, laboratoriya va amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazish; 56% i talabalar mustaqil ishlashini tashkillashtirish tufayli faqat uy topshiriqlari va standart hisob-kitoblarni amalga oshirish; respondentlarning faqat 28% i auditoriyadagi talabalar bilan "teskari aloqa" ni ta’minlashni o‘rinli deb hisoblaydi [5].
Aksariyat professor-o‘qituvchilar yoshlarni zamonaviy texnologiyalarga, madaniyat va kasb-hunarga o‘rgatishni o‘z burchi deb biladi. “Teskari aloqa” oliy ta’limda an’anaviy reproduktiv shakl va o‘qitish metodlarining qo‘llanilishi, masalan, o‘quv bilimlarining tayyor shakldagi almashinuvi talabalarning mustaqil ishlashiga yetarli e’tibor berilmasligidir.
