XORIJIY TILNI OʼQITISHDA OG'ZAKI NUTQ KO'NIKMALARINI RIVOJLANTIRISH

Abstract

Annotatsiya: Gapirish  va  tinglab  tushunishning  qiyosiy  tahlili  ushbu  ikki  faoliyatning nafaqat chambarchas bog‘liqligini, balki ularning o‘qish va yozish bilan ham o‘zaro aloqadorligini  ko‘rsatadi.  Yozuv  yangrayotgan  nutqqa  tayanib,  til  tovushlarining grafikada  aks  ettirilishi,  uning  saqlanishi  va  keyinchalik  ushbu  axborotdan foydalanilishini  ko‘zda  tutadi.  O‘qish  esa  gapirishdan  yozishgacha  bo‘lgan jarayonning  oralig‘ida  har  ikkalasining  belgilarini  birlashtiradi.  Har  bir  nutqiy faoliyat turi odatda bir  qancha analizatorlarning birga ishlashi bilan ta’minlanadi, biroq har birining vazifasi alohida ajralib turadi, analizatorlar o‘rtasidagi aloqa esa nutqiy muloqotning bir shaklidan ikkinchisiga o‘tganda o‘zgarib turadi. Masalan, eshitish  va  nutq  yaratish  analizatorlarining  o‘rtasidagi  aloqa  ko‘plab  omillarga, birinchi  o‘rinda  aqliy  faoliyatning  murakkabligi,  muloqot  shakli  (og‘zaki  yoki yozma),  matnning  tili  murakkabligi,  so‘zlashuvchining  nutqiy  tajribasi  kabilarga bog‘liq .