Ta'lim innovatsiyasi va integratsiyasi

JISMONIY MASHQLARNI RIVOJLANTIRUVCHI OMILLAR

1-SON 1-TO’PLAM IYUL 2023 yil

Meliboyev Oybek Muhammadjonovich Jismoniy madaniyat fakulteti sport va harakatli o’yinlar kafedrasi o'qituvchisi

Ключевые слова: Jismoniy tarbiya,mashq,sport,adaptiv o‘zgaruvchanliklar,mushak,harakat tizimi.

Аннотация

Odam organizmidagi har qanday fiziologik funksiyalar va har bir
jarayon kelib chiqishi jihatidan irsiy hisoblanadi – ular irsiy tizimda genlar
yig‘indisi –genotipda dasturlangan. Harakat funksiyalarining rivojlanishi va har bir
individning sifati ham irsiy dasturga mos holda bajariladi va ular barqaror holdagi
genlar yig‘indisi bilan amalga oshiriladi. Genlar sifatiy va miqdoriy
ko‘rsatkichlarni – fenlar shakllanishini nazorat qiladi. Fenlar tuzulmalarni
individual belgilarini, metabolizm va xujayralar, to‘qimalar, a’zolar, ayrim tizimlar
va yaxlit organizmning funksiyalarini xarakterlaydi. Demak, harakat a’zosining
motorikasi, sifatiy xususiyatlari va kuch rivojlanishining miqdoriy belgilari, tezligi,
chidamliligi va harakatlar uyg’unligining shakllanishi irsiy jihatdan
asoslangan.Ayrim jismoniy mashqlar sifatlariga taalluqli bo‘lgan belgilarning
o‘zgaruvchanligi turli ta’sirlarga genlarning mos keluvchi ichki va tashqi
muhitning o’zgaruvchan sharoiti hamda jismoniy yuklamalarni birgalikdagi
reaksiyasiga bog‘liq.