X-FEMIZMLAR: DISFEMIZMLAR VA ULARNING TARIXI, O’ZIGA XOSLIGI

Zuxriddinova Maftunabonu Sirojiddin qizi

Keywords: Kalit so’zlar: x-femizm, evfemizm, disfemizm, ortofemizm, qarg’ish so’zlar, tabu so’zlar, tipiklashtirish, vulgar so’zlr, vulgarizmlar, ‘profanity’, ‘sweet talking’, perifraziya.


Abstract

Annotatsiya: Ushbu maqola tilshunoslikning dolzarb masalalarga boy sohalaridan biri bo’lgan evfemism va disfemizm hodisalarini o’rganadi. O’zbek tilining lisoniy imkoniyatlari evfemizm va disfemizmning shakllanishiga keng sharoit yaratib bergan bo’lsa-da, disfemizm tushunchasi evfemizmdek keng ko’lamda o’rganilmagan. Maqolaning maqsadi ham x-femizmlar ichida kam o’rganilgan disfemizmga ko’proq e’tibor qaratish va uning klassifikatsiyalashdir. Shuningdek, maqolada tilshunoslikning ushbu hodisalarining asosiy vazifasi va klassifikatsiyasi ham tadqiq etiladi. Turli ilmiy tadqiqot ishlarining xulosalariga asoslanib, bu ikki hodisa o’zining uzoq yillik rivojlanish bosqichlariga ega bo’lib, zamonaviy tilshunoslikda ham  muhim ahamiyatga ega ekanligi va yangi turlarni o’z ichiga qamrab o’zining hosil qilinish ko’lamini kengaytirib  borayotganligi aniqlandi. O’rganishlar natijasida ularning bugungi o’rganilganlik darajasini hisobga olgan holda ularni chuqurroq o’rganish va yangiliklar kiritish kerakligi borasida xulosa va takliflar berildi.


References

Allan, Keith; Burridge, Kate (2001). Euphemism and Dysphemism: Language Used As Shield and Weapon (1st Replica Books ed.). Bridgewater, N.J.: Replica Books

https://en.wikipedia.org/wiki/Euphemism

Marquis, A.N. (1940). "The Monthly Supplement: a current biographical reference service, Volumes 1-2". The Monthly Supplement. United States: A.N. Marquis. 1–2: 337.

Oxford English Dictionary Online, "profane", retrieved 2012-02-14

Rawson, Hugh (1989). Wicked words: a treasury of curses, insults, put-downs, and other formerly unprintable terms from Anglo-Saxon times to the present (1st ed.). New York: Crown Publishers.

1. Nadjapova N.A. Fors tilida evfemizm va tabu so’zlarning funksional va semantik tahlili: Magistr akademik darajasini olish uchun yozilgan dissertatsiya. -T.: 2013. -35 b.

Qodirova X.B. O’zbek tilida evfemizm va disfemizm. O’uv-uslubiy qo’llanma. –T.: 2013

Umurov H. Adabiyot nazariyasi: darslik. Sharq. –T.:2002