Ta'lim innovatsiyasi va integratsiyasi

OQ QON KASALLIGI ( LEYKOZ )- UNING TURLARI, KLINIK KO‘RINISHI, TASHXISLASH VA DAVOLASH

Azizbek Mo‘minjonov Akmaljon o‘g‘li

Mamatojiyev Shohjahon Abdullajon o‘g‘li

Keywords: Kalit sozlar: oq qon, suyak ko‘migi, gemosarkoma, periferik, blast, neyrofibromatoz, Filadelfiya xromosomasi, Noonan sindromi, telangiektaziya, aleykemik, megakarioblast;

---

Abstract

Annotatsiya: Leykoz, bu suyak ko‘migida birlamchi joylashgan va qon yaratish
hujayralaridan vujudga kelgan o‘smalar hisoblanib, uning qonga o‘tish kasallik belgisi
sifatida leykemiyani yuzaga keltiradi. Xalq tilida oqqon, tibbiyotda leykoz deb ataladi.
Leykoz kasalligi bu onkologik holat - qon raki. Kasallik kelib chiqishining aniq
sabablari hali tibbiyotga noma’lum, profilaktik me’yorlari ham yo‘q. Bu kasallikka
bola ham, ayol kishi ham, katta yoshdagi odam ham chalinishi mumkin. Kasallik
qishloq joylariga nisbatan sanoati rivojlangan shaharlarda ko‘proq ro‘yxatga olinadi;
ayollarga nisbatan erkaklar ko‘proq kasallanadilar. Kasallik butun dunyoda –
rivojlangan davlatlarda ham, qoloq davlatlarda ham uchraydi.Leykozlar zamonaviy
meditsinaning dolzarb, biroq hali uzil-kesil hal qilinmagan muammolaridan biridir.
Xalqaro statistika maʼlumotlariga binoan so‘ngi yillarda leykozdagi o‘lim soni
mamlakatlar miqyosida oshib bormoqda. Umumiy o‘lim sabablarining qariyb 1% ni
leykozdan vafot etgan insonlar, xavfli o‘smalardan esa qariyb 6% ni, bolalar va
o‘smirlik yoshida esa 50% ni tashkil qiladi. Leykoz murakkab kasallik bo‘lib, XXI
asrda davolanishi mumkin bo‘lgan kasalliklar ro‘yxatiga kirmoqda. O‘zbekistonni olib
qaraydigan bo‘lsak, 20 yillar oldin leykozni samarali davolash usullari hali u qadar
o‘rganilmagan edi. Hozirgi vaqtga kelib bu kasallikni yenguvchi davo muolajalari
yo‘lga qo‘yilgan. Leykozda suyak iligida anomal qon hujayralari ishlab chiqariladi.
Odatda, kasallik infeksiya bilan kurashish uchun mas’ul bo’lgan leykotsitlarning
g‘ayritabiiy turlari ishlab chiqarilishi bilan ifodalanadi. Oq qon kasalligida anomal
hujayralar normal leykotsitlar kabi vazifalarni bajarmaydi. Saraton hujayralari o‘sib
boradi va faol bo‘linadi, qolgan qon hujayralari harakatiga xalaqit beradi. Natijada
organizmning infektsiyalarga qarshi kurashish qobiliyatining pasayishi, qon ketishini
nazorat qilish yo‘qolishi va kislorod tashish qiyinchiligi kuzatiladi. Leykozlar o‘z
etiologiyasiga ko‘ra turlicha bo‘lgan kasalliklarning keng guruhini o‘z ichiga oladi.
Leykozlarda yomon sifatli qon hujayralari suyak iligining yetilmagan gemopoetik
hujayralaridan ham, yetilayotgan va yetuk qon hujayralaridan ham paydo bo‘lishi mumkin. Hozirgi vaqtda qon yaratadigan to‘qimaqlarning hamma o‘smali kasalliklari
gemoblastozlar deyiladi. Tabiati, patologik jarayonlarning qayerda joylashuviga ko‘ra
ular ikki guruhga bo‘linadi. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti maʼlumotlariga binoan
so‘ngi yillarda leykozdagi o‘lim soni mamlakatlar miqyosida oshib bormoqda. 

---

References

Foydalanilgan adabiyotlar:

ICHKI KASALLIKLAR , ISBN 5-638-00397-5 , N.M.KOMOLOV,

M.U.QO‘YLIEV

ICHKI KASALLIKLAR , ISBN 978-9943-07-267-1 , SH.M.Rahimov,

F.K.Gaffarova, G.A.Ataxo‘djayeva

TERAPIYA , ISBN 978-9943-303-48-5 , M.F.Ziyayeva

ICHKI KASALLIKLAR , ISBN 978-9943-089-005-8 , O‘.Sharopov,

F.G‘afforova

ICHKI KASALLIKLAR , ISBN 978-9943-16-137-5 , Y.L.Arslonov,

T.A.Nazarov, A.A.Bobomurodov

ICHKI KASALLIKLAR PROPEDEVTIKASI , ISBN 978-9943-5269-5-2 ,

A.Gadayev, M.Sh.Karimov, X.S.Axmedov. <>, Toshkent

OQ QON KASALLIGI (LEYKEMIYA): TURLARI, BELGILARI, TASHXIS,

DAVOLASH,ASORATLARI,TADQIQOTLAR

HTTPS://MYMEDIC.UZ/KASALLIKLAR/ONKOLOGIYA/OQ-QON-

KASALLIGI/

Oqqon qanday kasallik, uni davolashning samarali usullari bormi?

HTTPS://KUN.UZ/NEWS/2019/04/19/OQQON-QANDAY-KASALLIK-UNI-

DAVOLASHNING-QANDAY-USULLARI-

BOR?Q=%2FUZ%2FNEWS%2F2019%2F04%2F19%2FOQQON-QANDAY-

KASALLIK-UNI-DAVOLASHNING-QANDAY-USULLARI-BOR

Oq qon kasalligi (leykoz) — sabablari, alomatlari, tashxislash, davolash

HTTPS://MED360.UZ/KASALLIKLAR/OQ-QON-LEYKOZ/