DELILAR: USMONLILAR DAVLATINING AFSONAVIY JANGCHILARI

G’aybullayev Shohruh Mardon o’g’li

U.Muhammadiyev

Keywords: Kalit so’zlar: Delilar, Rumeli, Usmonli shapalog’i, Deliboshi, Akinjilar, Azaplar, Alaybeylar, Sarhad qo’li


Abstract

Delilar harbiy qo’shining vujudga kelishi tarixi Usmonlilar davlati qurilishi davriga to’g’ri keladi.  Delilar Rumeli viloyati askarlarining “Chegara qo’shini” harbiy sinfiga mansub bo’lgan.(Chegara qo’shini takibiga Delilardan tashqari Akinjilar, Ko’ngillilar va Beshkiklar ham kiritilgan). Delilar ba’zan jang tasvirlarida va rivoyatlarda Akinjilar bilan bir xildek ko’rsatilsa-da, ham birlik madaniyatlari nuqtai nazaridan hamda bajargan vazifalari nuqtai nazaridan bir qancha farqli tomonlarga ega edilar. Delilar harbiy birligi soni ham Akinjilar qo’shinining yarmisiga teng kelardi. XV asrda Rumeli Beylarbeyining yoki Bosniya va Semindire Sanjoq Beylaring qo’l ostida kichik qo’riqchi birliklari sifatida ishlagan “Delilar” vaqtlar o’tib Usmonlilar qo’shining eng afsonaviy jangchilariga aylandi. Usmonlilar davlati qurilishi davrida faqatgina Rumelidagi chegara sanjoqlarida xizmat qilgan Delilar XVII asrdan boshlab markazda vaziri a’zamning, Onado’lidagi vazir va beylarbegilarning qo’riqchilariga aylandilar.


References

Foydalanilgan adabiyotlar:

Usmonlilarda harbiy tashkilot- Turk tarix jamiyati nashrlari

Turk ensiklopediyasi- MEB nashriyoti

Abdullah Turhal- “Usmonlining mushtasham suvoriylari”

Bahattin O’gal- “Turk madaniyat tarixiga kirish”

Hakki Uzuncharshili- “XV asrga qadar Usmonli tashkiloti”