Ta'lim innovatsiyasi va integratsiyasi

TERI LEYSHMANIOZINI O’ZBEKISTON SHAROITIDA KELTIRIB CHIQARUVCHI ASOSIY OMILLAR VA KASALLANISH KO‘RSATKICHIGA TA’SIRINI O‘RGANISH.

Elmurodova Lenara Xudayberdi qizi

Ergasheva Shahrizoda Dilshod qizi

Keywords: KALIT SO’ZLAR: Teri leyshmaniozi, epidemiologik tekshirish, deratizatsiya, profilaktik chora-tadbirlar, iskabtoparlar, qum sichqonlari.

---

Abstract

ANNOTATSIYA: Shahar va tumanlarida teri leyshmaniozi bilan
kasallanishning oldini olish chora-tadbirlar samarasini oshirish maqsadida
Surxondaryo viloyatida ro‘yxatga olingan 120 nafar bemorlarning epidemiologik
tekshirish kartalarini tahlil qildik. Epidemiologik tekshirish kartalari kasallikning
tarqalish darajasiga ko‘ra 3 ta hududga nisbatan olindi giperendemik, mezoendemik va
gipoendemik. Giperendemik bo‘lgan hududlar Termiz shahridan-29 ta, Termiz
tumanidan-23 ta, Jarqo‘rg‘on tumanidan-24 ta, Angor tumanidan-12 ta.Mezoendemik
hududlar Qumqo‘rg‘on tumanidan-11 ta, Boysun tumanidan-8 ta, Sherabod
tumanidan-6 ta. Gipoendemik hududlar Muzrabot tumanidan-4 ta, Qiziriq tumanidan
3 ta. Inson ijtimoiy faoliyati kasallikning yoshlar bo‘yicha tarkibida o‘zgarishlarga
olib keldi. Agar biz 1960-1966 yillardagi raqamlarni olsak, kasal bolalar taxminan
70,0% ni, kattalar esa 30,0% ni tashkiletgan. 1986 yilda teri leyshmaniozining yoshiga
bog‘liq strukturasini tahlil qilish shuni ko‘rsatadiki, O‘zbekistonda 14 yoshgacha
bo‘lgan bolalar o‘rtacha 21,7% ni, kattalar (15 yoshvakatta) 78,3% ni tashkil etadi.
Bir bemorda o‘rtacha leyshmaniya soni bo‘yicha ma’lumotlar o‘rganib chiqildi.
Ye.M. Pershina fikriga ko‘ra, har bir bemorga o‘rtacha 11,4 yara, A.Sh. Vaisov [7]
fikricha - 4.2, M.K. Sharipov va boshqalar [62] bemorlarning 80 %da 1-3 yara
mavjudligini ta’kidlashadi.

---

References

ADABIYOTLAR RO‘YXATI:

qizi Elmurodova L. X. et al. SUVNI KOAGULYATSIYA QILISHNING

GIGIYENIK AHAMIYATI //GOLDEN BRAIN. – 2023. – Т. 1. – №. 30. – С.

-71.

qizi Elmurodova L. X., Mahammadiyev B. F., Ibragimova F. C. ICHIMLIK

SUVINI SAMARALI ZARARSIZLANTIRISH USULLARI //GOLDEN

Javahir A. et al. Scholastic: Journal of Natural and Medical Education.BRAIN. –

– Т. 2. – №. 2. – С. 18-23.

Maxmatmurot o’g’li S. M. UMUMIY O’RTA TA’LIM MUASSASALARIDA

O’QUVCHILAR OVQATLANISHINI GIGIYENIK TASHKILLASHTIRISH

//PEDAGOGS. – 2024. – Т. 49. – №. 1. – С. 41-46.

Maxmatmurot o’g’li S. M. et al. UMUMIY OVQATLANISH

KORXONALARIDA FOYDALANILADIGAN JIHOZLARGA

QO’YILADIGAN GIGIYENIK TALABLAR //INTERNATIONAL JOURNAL

OF RECENTLY SCIENTIFIC RESEARCHER'S THEORY. – 2024. – Т. 2. – №.

– С. 128-132.

Baxriddin o’g’li U. F. et al. STREPTOKOKK AVLODLARIDAGI

(STREPTOCOCCUS MUTANTS, STREPTOCOCCUS VIRIDANS,

VEYLONELLA) BAKTERIYALARINING OG’IZ BO’SHLIG’IGA TA’SIRINI

O’RGANISH //Научный Фокус. – 2024. – Т. 1. – №. 10. – С. 476-479.

Baxriddin o’g’li U. F. et al. BOLALARDA QANDLI DIABET KASALLIGINI

UCHRASHI, SABABLARI VA PROFLAKTIKASI //JOURNAL OF

INNOVATIONS IN SCIENTIFIC AND EDUCATIONAL RESEARCH. – 2024.

– Т. 7. – №. 2. – С. 73-76. 8. Tuichievna, Musayeva Oltinoy, Nomozboeva Maftuna Abdukhamidovna, and

Khalilova Barchinoy Rasulovna. "Risk Factors for the Development of Diseases

in Old Age and their Prevention." Research Journal of Trauma and Disability

Studies 2.3 (2023): 1

Tuxtarov B. E., Elmurodova L. X. Q. O’ZBEKISTONDA TERI

LEYSHMANIOZINING TARQALISHI VA UNING OLDINI OLISH CHORA-

TADBIRLARI //Scientific progress. – 2023. – Т. 4. – №. 2. – С. 42-48.5-21.

Tuichievna M. O., Elmurodova L. K., Rasulovna K. B. The Main Age-Related

Diseases and Conditions Common among Elderly Men and Women //Scholastic:

Journal of Natural and Medical Education. – 2023. – Т. 2. – №. 3. – С. 37-43.

Tuxtarov B. E. et al. Scientific progress. 2023. № 2 //URL: https://cyberleninka.

ru/article/n/o-zbekistonda-terileyshmaniozining-tarqalishi-va-uning-oldini-olish-

chora-tadbirlari (дата обращения: 30.03. 2023).

Мусаева О. Т., Элмуродова Л. Х., Халилова Б. Р. Старение Как Область

Научных Исследований И Организация Гериатрической Медицинской

Помощи //Central Asian Journal of Medical and Natural Science. – 2023. – Т. 4.

– №. 2. – С. 317-322.

Musayeva O., Nomozboyeva M., Khalilova B. FEATURES OF PROVIDING

MEDICAL CARE TO ELDERLY AND SENILE CITIZENS //Евразийский

журнал медицинских и естественных наук. – 2023. – Т. 3. – №. 2 Part 2. – С.

-40.

Maftuna N. et al. GIMENOLEPIDOZNING TARQALGANLIGI VA UNING

PROFILAKTIK CHORA-TADBIRLARINI TAKOMILLASHTIRIS

Мусаева О. Т., Номозбоева М. А., Халилова Б. Р. ФАКТОРЫ РИСКА ПРИ

ВОЗРОСТНЫХ ЗАБОЛЕВАНИЙ И ИХ ПРОФИЛАКТИКА //European

Journal of Interdisciplinary Research and Development. – 2023. – Т. 14. – С. 8-

H. – 2022.

Мусаева О. Т., Номозбоева М. А., Халилова Б. Р. Медицинская Помощь Для

Людей Пожилого И Старческого Возраста В Узбекистане //Research Journal

of Trauma and Disability Studies. – 2023. – Т. 2. – №. 10. – С. 4-8.